กีฬาบาสเกตบอลเป็นกีฬาที่ได้รับความนิยม โดยถูกบรรจุให้มีการแข่งขันในการจัดการแข่งขันกีฬาทุกระดับเป็นกีฬาที่ผู้เล่นต้องใช้ความแข็งแรง รวดเร็ว เป็นเกมที่มีการปะทะกันตลอดเวลา อีกทั้งยังมีทักษะการเล่นที่หลากหลายทั้งในส่วนของตัวผู้เล่นและเทคนิคการเล่นของแต่ละทีม จึงจำเป็นที่ผู้ตัดสินจะต้องมีความพร้อมในทุกๆ ด้าน ที่จะทำให้เกมการแข่งขันจบลงอย่างราบรื่น เป็นที่ยอมรับของทุกฝ่ายไม่ว่าจะเป็นผู้เล่น ผู้ฝึกสอน ผู้เกี่ยวข้องกับทีม ตลอดจนกองเชียร์
โดยหลักการผู้ตัดสินต้องยึดมั่นในความยุติธรรม ซึ่งเป็นพื้นฐานที่สำคัญในการปฏิบัติหน้าที่ การรู้กติกาและวิธีการตัดสินที่เหมาะสม การมีสมรรถภาพทางกายที่ดี การรู้จักใช้จิตวิทยา ก็เป็นองค์ประกอบที่สำคัญที่จะทำให้การตัดสินประสบความสำเร็จ และเพื่อให้ผู้ตัดสินเกิดการพัฒนาสู่การเป็นผู้ตัดสินที่ดี จึงควรพิจารณาลักษณะ 10 ประการสู่ความสำเร็จของการเป็นผู้ตัดสินบาสเกตบอล ดังนี้
1. ผู้ตัดสินที่ดีต้องให้ความสำคัญกับบุคลิกลักษณะภายนอกของตนเอง ชุดแต่งกายต้องสะอาด ดูดี เป็นไปตามที่สมาคมกำหนด บุคลิกลักษณะภายนอกของผู้ตัดสินจะนำไปสู่ความน่าเชื่อถือและความศรัทธาเมื่อลงปฏิบัติหน้าที่
2. ผู้ตัดสินที่ดีต้องตรงต่อเวลา ต้องจำไว้ว่า “ ตรงเวลามิได้หมายความถึงเวลาการแข่งขัน” โดยความเป็นจริงที่สำคัญมากก็คือการเดินทางมาให้ตรงเวลา ยังเป็นการเตรียมพร้อมก่อนการแข่งขัน ซึ่งถือเป็นช่วงแรกของเวลาการแข่งขัน ผู้ตัดสินต้องมีเวลาเพียงพอในการแต่งกาย ปรึกษาหารือเหตุการณ์การแข่งขันกับผู้ร่วมงาน
3. ผู้ตัดสินที่ดีต้องไม่ปฏิบัติหน้าที่เพียงโดยลำพัง ในการแข่งขันมิได้มีเพียงสองทีม แต่มีสามทีม อีกทีมหนึ่งก็คือทีมของผู้ตัดสิน อันรวมไปถึงเจ้าหน้าที่โต๊ะบันทึกคะแนนด้วย การปรึกษาหารือกันก่อนการแข่งขันเป็นเรื่องที่สำคัญ ซึ่งอาจรวมทั้งเวลาพักหรือตลอดเวลาการแข่งขัน
ผู้ตัดสินต้องรู้จักให้ข้อเสนอแนะ หรือคำแนะนำซึ่งกันและกัน(ด้วยความยินดี) อย่างสร้างสรรค์ เป็นมิตร วิจารณ์อย่างเป็นกันเอง เพื่อการปรับปรุงและร่วมกันปฏิบัติหน้าที่อย่างมีประสิทธิภาพต่อไป
4. ระหว่างการแข่งขัน ผู้ตัดสินที่ดีต้องไม่พูดคุยโต้ตอบกับผู้เล่นและผู้ฝึกสอนจนยืดยาว การโต้เถียงเช่นนั้นจะเป็นเหตุทำให้ปัญหามากขึ้นมากกว่าจะพบทางแก้ปัญหา หากมีความจำเป็น การพูดคุยนั้นต้องสุภาพ มีมารยาท มีความชัดเจน แต่กระทัดรัดได้ใจความ
ในทางตรงกันข้าม การพูดคุยกับเจ้าหน้าที่โต๊ะบันทึกคะแนน ต้องให้ความละเอียด ชัดเจน ไม่เร่งรีบ เจ้าหน้าที่โต๊ะบันทึกคะแนนเป็นส่วนหนึ่งของทีมผู้ตัดสินในสนามที่จะคอยให้ความช่วยเหลือผู้ตัดสินเมื่อจำเป็น
5. ผู้ตัดสินที่ดีต้องไม่ทำตนเองให้เป็นจุดสนใจ บทบาทของผู้ตัดสินควรดำเนินไปอย่างไม่สะดุดตาเท่าที่ทำได้ ควรยับยั้งสัญญาณที่เกินความจริง การใช้เสียงดังเกินความจำเป็น การแสดงออกทางสีหน้าหรือการสื่อสารด้วยร่างกายกับผู้เล่น ผู้ฝึกสอนหรือกองเชียร์ ตรงกันข้ามเสียงที่ใช้ต้องชัดเจน จริงจังและน่าเชื่อถือ เสียงนกหวีดต้องคมและสั้น สัญญาณสื่อความหมายได้ชัดเจน การหยุดเกมต้องคงไว้ซึ่งความเฉียบขาดเท่าที่จะทำได้
6. ผู้ตัดสินที่ดีต้องรู้ว่าการตัดสินที่เกิดขึ้นในระหว่างการแข่งขันอาจจะเป็นที่สงสัยของผู้เล่นหรือผู้อื่น การตัดสินทุกครั้ง ไม่ได้กำหนดด้วยเสียงนกหวีด ขณะแข่งขันผู้ตัดสินอาจพิจารณาว่าการละเมิดยังไม่ได้เกิดขึ้นถึงแม้ว่าผู้เล่น ผู้ฝึกสอน กองเชียร์ อาจไม่คิดเช่นนั้น ในกรณีนี้ การไม่มีสัญญาณนกหวีดคือการสื่อสารในตัวเองอย่างชัดเจน ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องแสดงเหตุผลกับคำตัดสินนั้น การส่ายศีรษะ หรือแสดงท่าทางไม่ยอมรับเป็นเพียงเรื่องเล็กน้อยของส่วนหนึ่งในการแสดงออก
7. ผู้ตัดสินที่ดีต้องไม่ยึดถือกติกาจนเกินไป ควรตระหนักว่า กติกาทุกข้อมีจุดประสงค์เพื่อสะท้อนให้เห็นถึงปรัชญาการเล่น ผู้ตัดสินควรรู้และใช้กติกาให้เป็นไปตามเจตนารมณ์ คำว่า “ จังหวะ” “ การไหลลื่นหรือความต่อเนื่องของเกม ” และ “ การจัดการกับเกม ” เป็นเรื่องที่มีความสำคัญเช่นเดียวกับคำนิยามในกติกา
8. ผู้ตัดสินที่ดีต้องมีลักษณะเป็นมืออาชีพ เปิดเผย และมีเหตุผล เมื่อมีช่วงของการหยุดเวลา ผู้ตัดสินพึงใช้เวลาในการพูดคุย รับฟังความคิดเห็นผู้ร่วมงาน การให้คำแนะนำเล็กๆ น้อยๆ จะช่วยทำให้ผู้ร่วมงานเกิดความมั่นใจ เป็นการเตรียมความพร้อมของจิตใจเพื่อเข้าสู่การเล่นในช่วงต่อไป
9. ผู้ตัดสินที่ดีคือผู้มีมารยาท และควบคุมอารมณ์ของตนเองได้ และไม่สูญเสียความอดทนไปกับผู้เล่นหรือทั้งผู้ฝึกสอนและกองเชียร์ ผู้ตัดสินต้องยอมรับการพูดคุย ปรึกษาข้อขัดแย้งในการเล่น ในขณะเดียวกันต้องควบคุมสถานการณ์ให้ได้ โดยปราศจากพฤติกรรมที่หยิ่งยโส ต้องรู้ว่าใครคือผู้ที่สามารถพูดคุยด้วย และต้องตระหนักว่าหากเกิดการทักท้วงต่อการตัดสิน ต้องรู้จักใช้กติกาและจุดประสงค์ของกติกาจัดการกับคำทักท้วงนั้นอย่างชาญฉลาด ขณะเดียวกันผู้ตัดสินต้องตระหนักถึงคำสองคำที่มีความสำคัญในขณะปฏิบัติหน้าที่คือ กรุณาและขอบคุณ เมื่อมีผู้มีน้ำใจช่วยส่งบอลคืนเพื่อให้เกมกลับเข้าสู่การเล่นได้เร็วขึ้น
10. ผู้ตัดสินต้องตระหนักว่าเขาไม่ใช่ผู้ที่ไม่รู้จักความผิดพลาด ความผิดพลาดย่อมมีโอกาสเกิดขึ้นได้เสมอ เมื่อความผิดพลาดเกิดขึ้น ควรรู้จักการยอมรับข้อผิดพลาดนั้น โดยไม่ทำให้เกิดการขาดความมั่นใจและความวุ่นวายใจ เมื่อความผิดพลาดได้รับการแก้ไขแล้ว มันก็คือความถูกต้อง หากมันเกินขอบเขตที่จะแก้ไขได้ การแข่งขันก็ต้องดำเนินต่อไป พึงระลึกว่า “ การปฏิบัติหน้าที่ให้เต็มความสามารถที่สุดคือวัตถุประสงค์ของการปฏิบัติหน้าที่เสมอ ” เกมที่ได้ทำหน้าที่ได้อย่างสมบูรณ์ที่สุดในวันนี้มันก็จะผ่านไป
บ่อยครั้งที่การปฏิบัติหน้าที่จะไม่ได้รับคำขอบคุณจากใครเลย มันเป็นไปไม่ได้ที่จะทำให้คำตัดสินได้รับความชื่นชมจากทุกๆ คน ดังนั้นจงลืมคนเหล่านั้น และจงใช้ความยุติธรรมเป็นแนวทางในการพิจารณา การปฏิบัติตามระเบียบแบบแผน การมีมารยาทที่ดี ความมั่นใจในตนเองและความเป็นมืออาชีพ เพื่อการพัฒนาสู่การเป็นผู้ตัดสินที่ดี
